Duurzame energie lijdt door hype-cultuur

Wereldleiders broeden dezer dagen in de Deense hoofdstad Kopenhagen op een
mondiaal klimaatakkoord. Het terugdringen van de uitstoot van broeikasgas
CO2 staat daarbij hoog op het verlanglijstje. Fors investeren in duurzame
alternatieven voor fossiele brandstoffen geldt als belangrijke voorwaarde.

Volgens president-directeur Peter de Wit van Shell Nederland gaapt er echter
een kloof tussen de politieke ambities op het gebied van duurzame energie en
de economische en technologische realiteit. De Wit gaf begin december bij
een congres van de universiteit Amsterdam een voorbeschouwing op de
milieutop in Kopenhagen.

Duurzaam nog niet betaalbaar
Shell is een grote producent van fossiele brandstoffen olie en gas. Eerder
dit jaar gaf het bedrijf aan wat betreft duurzame alternatieven vooral te
mikken op zogenoemde ’tweede generatie’ biobrandstoffen, die uit resten van
organisch materiaal worden gewonnen. Daarnaast kijkt Shell maar de
mogelijkheden om koolstofdioxide af te vangen en in lege gasvelden te
stoppen.

Per saldo gaat het gros van Shell’s miljardeninvesteringen nog altijd naar
fossiele brandstoffen. Dat heeft volgens directeur De Wit niets te maken met
vermeende pogingen om de komst van duurzame bronnen tegen te houden. "Als
wij zouden denken dat er duurzame en betaalbare vervangers bestaan voor de
huidige fossiele energiebronnen, zijn wij er als eerste bij om er groot geld
in te investeren. Maar wij kennen die vervangers nog niet."

Te vroeg
Het afvangen van CO2, derde en vierde generatie kerncentrales, nieuwe
accutechnologie, brandstofcellen, warmte- en koudepompen en geconcentreerde
zonne-energie zijn in potentie belangrijk, maar zitten te vroeg in de
ontwikkelingscurve om commercieel geëxploiteerd te kunnen worden, meent De
Wit.

Doordat klimaatverandering als grootste bedreiging en snelle CO2-reductie als
voornaamste oplossing zijn bestempeld, dreigt er echter veel geld en talent
verspild te worden aan onrijpe vormen van duurzame energie. Dat gaat ten
koste van echte innovatie, meent De Wit.

Geringe klimaatbijdrage
De Shell-directeur wees in zijn betoog op het oordeel van het Duitse
onderzoeksinstituut RWI
over de huidige grootschalige subsidiëring van wind- en zonne-energie. Het
RWI stelde in oktober dat de Duitse subsidieregeling van wind- en
zonnenergie veel geld kost, netto geen banen oplevert, niet bijdraagt aan
technologische innovatie en geen CO2-reductie oplevert die uitstijgt boven
het effect van het Europese handelssysteem voor CO2-rechten. "De netto
'klimaatbijdrage' is daarom ook vrijwel nul", aldus De Wit.

Afgelopen april bleek dat de Nederlandse regering tussen 2012 en 2020 5,5
tot 9,6 miljard euro extra nodig denkt te hebben voor subsidie van onder
meer wind- en zonne-energie. Dit ter ondersteuning van de doelstelling dat
20 procent van de Nederlandse energieproductie in 2020 duurzaam is.

Shell-directeur De Wit pleit op zijn beurt voor "een echte, dus niet een
politiek-correcte, analyse van het realiteitsgehalte van het actuele
energie- en klimaatbeleid."

Kernenergie taboe
De huidige realiteit stemt volgens de Shell-directeur niet overeen met de
ambitieuze politieke doelen. Zo zal energiebesparing in de industrie en het
bedrijfsleven pas serieus vorm krijgen als uitstootrechten voor CO2 circa 40
euro per ton kosten. In het huidige handelssysteem noteren CO2-prijzen
echter rond de 14 euro.

Investeren in hernieuwbare energie zoals wind, zon en biobrandstoffen vergt
momenteel veel subsidie, en verloopt vaak traag vanwege de
vergunningverlening en de veelvuldige aanpassing van subsidiesystemen, aldus
De Wit.

Kernenergie is volgens de Shell-directeur "de meest voor de hand liggende
weg om grote hoeveelheden CO2-vrije elektriciteit te produceren, maar in
veel landen is het tot een taboe verklaard."

Wat moet er dan wel gebeuren, gelet op de urgentie van het klimaatprobleem?
Minder haast en meer echte innovatie, is het antwoord van De Wit. Veel geld
stoppen in onrijpe vormen van duurzame energie leidt tot sub-optimale
keuzes, meent de Shell-directeur. "We komen te laat als we op de
huidige weg doorgaan; de actuele cijfers over het gat tussen 'illusie en
realiteit' zijn het bewijs."

Lees ook:

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl